Τετάρτη, Οκτωβρίου 31

Ανακοίνωση


Το Ελληνικό Κέντρο Focusing, στα πλαίσια του εκπαιδευτικού προγράμματός του, πραγματοποιεί τον ερχόμενο Νοέμβριο
( Σαββατοκύριακο 10-11 ) στους χώρους του Κέντρου (Λεωφ. Αλεξάνδρας 79, Τηλ./Φαξ : 210 6459 459) Εισαγωγικό Εκπαιδευτικό Σαββατοκύριακο, για να δοθεί η δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους να συμμετάσχουν (χωρίς οικονομική επιβάρυνση) και ν’ αποκτήσουν μία γενική, αλλά ουσιαστική ιδέα του πώς πραγματοποιείται η εκπαίδευση.

Για την τελική συμμετοχή των ενδιαφερομένων, στο εν λόγω Εισαγωγικό Σαββατοκύριακο, απαιτείται μία προηγούμενη προσωπική συνάντηση στο Κέντρο. Για μία τέτοια επιλογή, παρακαλούμε επικοινωνήστε με το Κέντρο για την ρύθμιση αυτής της συνάντησης.

«Ερωτήσεις» που συνήθως θέτει ο Οδηγός/Συνοδός στον Focuser

κατά την διαδικασία του Focusing

Πρωταρχικής σημασίας για τον εκπαιδευόμενο είναι ο τρόπος/η στάση (attitude) με την οποία διαμορφώνονται και εκφράζονται αυτές οι ερωτήσεις προς τον focuser.

Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής του οτι η διαδικασία του Focusing βασίζεται στην αιτούμενη «εσωτερική σχέση» (inner relation) του Focuser με αυτό το ακαθόριστο «κάτι»...

Δηλαδή : Ο Οδηγός/Συνοδός προτείνει/προτρέπει τον Focuser να επικοινωνήσει μέ τον «εσωτερικό του χώρο»...

Την «πρότασή»/«αίτησή» του αυτή ο Οδηγός/Συνοδός την υποβάλλει με τον δυνατό διακριτικώτερο τρόπο στον focuser, ούτως ώστε και αυτός με την αντίστοιχη διακριτικότητα ν’ αναφερθεί σ’αυτή την ασαφή, αόριστη «σωματική αίσθηση» που αναζητά ....

Χαλάρωση


Χαλάρωση (αυτή η «άσκηση» δεν είναι μέρος της διαδικασίας εστίασης (focusing), αλλά μία προεισαγωγή σ’ αυτό, μια και γειώνει τον εστιαζόμενο στην σωματική του «γνώση»)

Σιγά – σιγά οδήγησε την προσοχή σου στο σώμα σου… Σ’ αυτό που ονομάζουμε άκρα.... τα χέρια σου.... τα πόδια σου...

Μετέφερε τώρα - σιγά σιγά - την προσοχή.... στα πέλματα των ποδιών.. Νοιώσε το έδαφος.. και σιγά σιγά προχώρησε στις γάμπες σου
Συνειδητοποίησε τι συμβαίνει εκεί..

Στη συνέχεια, αν θέλεις, μπορείς να μεταφέρεις την προσοχή σου στο χώρο που κάθεσαι... Ισως αισθάνεσαι τη βάση της καρέκλας...
Ολη την περιοχή κάτω στην καρέκλα… τον χώρο που ακουμπά η πλάτη σου... Ολη την περιοχή που βρίσκεται πίσω σου..

Και στη συνέχεια μπορείς να στρέψεις την προσοχή σου στα χέρια σου, στο τι αγγίζουν, πώς τα αισθάνεσαι...

Ισως μπορείς να ερωτήσεις τον εαυτό σου πώς αισθάνεται τώρα..

Και, ενδεχομένως, μπορείς να προσπαθήσεις ν’ απαλλαγείς από όλες τις σκέψεις που έρχονται τώρα στο μυαλό σου και να τις αποβάλλεις με όποιον τρόπο εσύ θα ήθελες...

Είναι δυνατό άραγε να το κάνεις με κάποιο τρόπο;

Και τώρα θά ήθελα να σε παρακαλέσω να φέρεις την προσοχή σου στο χώρο της αναπνοής, ξεκινώντας από τον φάρυγγα και προχωρόντας βαθμιαία στο στέρνο, στο στομάχι, στον χώρο της κοιλιάς...

Παρατήρησε πώς νοιώθεις εκεί τώρα... Μπορείς να πείς εκεί ένα φιλικό γειά;
----------
Ο Συνοδός, μετά από κάθε πρόταση, περιμένει... δίδοντας έτσι τον χρόνο στον εστιαζόμενο ν’ ακολουθήσει τις «οδηγίες»... Αφήνει την αίσθηση της παρουσίας του «εστιαζόμενου» να τον «καθοδηγήσει» στο πόσο θα περιμένει...

Oδηγίες για τη διαδικασία Focusing με ζευγάρια

Σαφή διευκρίνιση του χρόνου:
Ο Συνοδός υπενθυμίζει την χρονική οριοθέτηση. Ο Εστιαζόμενος πάντως ολοκληρώνει με τον δικό του ρυθμό, λαμβάνοντας όμως υπ’ όψη του τα τεθέντα χρονικά όρια.

Εναλλαγή:
Το «συμβόλαιο» ορίζει την εναλλαγή των ρόλων. Χρειάζεται ισορροπία ανάμεσα στην προσφορά και στην αποδοχή.

Ευθύνη της Διαδικασίας:
Ο Συνοδός ακολουθεί τα βήματα του Εστιαζόμενου. Εκείνος (Εστιαζόμενος) πάντως μπορεί να μην ακολουθήσει πιστά τα βήματα της διαδικασίας, αλλά ν’ ακολουθεί πιστά τή felt sense του.

Ανάγκες/Επιθυμίες του Εστιαζόμενου απευθυνόμενες στον Συνοδό:
Ο Εστιαζόμενος οφείλει να εξετάζει πάντα τι χρειάζεται από τον Συνοδό και να το εκφράζει. Δεν χρειάζεται ν’ ακολουθεί τις οδηγίες. Το σημαντικό είναι η felt sense του και οι ανάγκες της.

Ο Συνοδός:
Προσπαθεί να είναι και αυτός σε μία διαδικασία focusing (να είναι σ’ επαφή και εκείνος με την felt sense του)

-Ρωτάει, αν κάτι δεν είναι ξεκάθαρο...

-Διατυπώνει τις οδηγίες με πλάγιο, ερωτηματικό τρόπο (η διατυπωμένη ερώτησή του μπορεί ν’ αρχίζει μέ: «σου ταιριάζει αυτό.......;»)

-Προσπαθεί πάντα να παρακολουθεί τις «ανάγκες» της felt sense και δεν λαμβάνει υπ’ όψη του μόνο αυτό που θέλει ο Εστιαζόμενος.

Παράδειγμα : Εστιαζόμενος : Δεν θέλω να κλάψω τώρα..
Συνοδός : Θάθελες να πείς σ’ αυτό το σημείο του σώματος σου: «Δεν χρειάζεται τώρα να κλάψεις, δεν το θέλω αυτό..»

-Μπορεί, μετά την συνεδρία – στη συζήτηση – να εκφράσει τα συναισθήματα που είχε κατά την διάρκεια της διαδικασίας.

Συνεδρία Focusing


Απομαγνητοφώνηση τμήματος μιας συνεδρίας Focusing

Εισαγωγικά σχόλια:


Ευρετήριο βασικών όρων


Focusing: διαδικασία εστίασης

Το ουσιαστικό «εστίαση» δεν αποδίδει την έννοια της διαδικασίας που υποδηλώνει ο όρος «focusing». Γι’αυτό στο κείμενο χρησιμοποιούμε τον όρο «διαδικασία εστίασης».

Τον όρο «focusing» χρησιμοποίησε ο E. Gendlin για να περιγράψει μια πολύ ιδιαίτερη εσωτερική βιωματική διαδικασία, με την οποία προσεγγίζεται το «σώμα».

Σήμερα ο όρος ‘focusing’ έχει σύνθετη σημασιολογία και χρησιμοποιείται για να περιγράψει:
α) ένα συγκεκριμένο τρόπο αντίληψης του βιώματος και στάσης απέναντι σ’αυτό
β) τη διαδικασία που χρειάζεται να ενεργοποιήσει κάποιος, για να μπορέσει να έχει αυτή την αντίληψη και στάση – εδώ ανήκουν τα βήματα της τεχνικής του «focusing»
γ) το σύνολο των εννοιών και μεθόδων που συγκροτούν μια ξεχωριστή συμβουλευτική – ψυχοθεραπευτική προσέγγιση.


Experiencing: βίωμα

Κεντρικός όρος στο «focusing» και της φιλοσοφίας που βασίζεται σ’αυτό.

Σύμφωνα με τον E. Gendlin, το «βίωμα» (ο,τιδήποτε ζούμε και βιώνουμε) έχει δύο πλευρές:

α) (explicit, explicitly) η μια πλευρά του βιώματος είναι το σαφές, διαφοροποιημένο, ρητό, συμβολοποιημένο περιεχόμενό του (σκέψεις, συναισθήματα, σωματικές εμπειρίες, εικόνες). Εδώ βρίσκεται ο,τιδήποτε έχει πρόσβαση στο αντιληπτικό πεδίο και έτσι μπορεί να ειπωθεί και να εκφραστεί αναφορικά με ένα βίωμα, σύμφωνα με τους κανόνες της λογικής και της γλώσσας.
β) (implicit, implicitly) αυτό που απομένει, που «περισσεύει», όταν «όλα» έχουν ειπωθεί. Αποτελεί την άλλη πλευρά του βιώματος – είναι το ασαφές, αδιαφοροποίητο, άρρητο, προ-λεκτικό νόημά του, που δεν έχει πρόσβαση στο αντιληπτικό πεδίο, αλλά μπορεί να αποκτήσει μέσω της διαδικασίας της εστίασης.
Ας σημειωθεί εδώ ότι παρόλα αυτά το νόημα δεν είναι χαοτικό και ανοργάνωτο. Αντίθετα έχει μια πολύ συγκεκριμένη τάξη και οργάνωση, αυτή της πολυπλοκότητας (intricacy).

Αυτό το περίσσευμα του νοήματος ενέχει όλα όσα επιπλέον μπορούν να συμβολοποιηθούν, σε σχέση με ένα συγκεκριμένο βίωμα, ακόμα και την λύση του «προβλήματος».

Βασισμένος σ’ αυτή την θεώρηση ο E. Gendlin διατύπωσε και την «φιλοσοφία του άρρητου» (philosophy of the implicit), που αποτελεί μια περαιτέρω ανάπτυξη του «focusing».


Felt sense: βιωμένη αίσθηση


Όρος με τον οποίον ο E. Gendlin απέδωσε τον πυρήνα της διαδικασίας της εστίασης.
Αυτός ο όρος έχει αποδοθεί στα ελληνικά μέχρι σήμερα ως: «βιωμένη αίσθηση», ή «αισθητό βίωμα» ή «σωματική αίσθηση».
Εμείς συμφωνούμε με την απόδοση του όρου ως «βιωμένη αίσθηση».

Ο όρος αυτός περιγράφει :
- τη ολιστική, γενική, ασαφή, προ-λεκτική, αδιαφοροποίητη αίσθηση
- αυτό το «κάτι» μέσα μας για οποιοδήποτε βίωμα μας που ακόμη δεν έχει αρθρωθεί.
- το άρρητο, προ-συνειδητό, το ήδη βιωμένο, αλλά όχι ακόμη ρητά εκφρασμένο,
που βρίσκεται μεν στα όρια της συνειδητής σκέψης, αλλά βιώνεται σωματικά και μέσα από τη διαδικασία εστίασης μπορεί να γίνει αντικείμενο περαιτέρω επεξεργασίας


Handle: Λαβή, σύμβολο

Επειδή η «βιωμένη αίσθηση» (felt sense), είναι μια ασαφής, προ-συνειδητή, προ-λεκτική αίσθηση, για να μπορέσει να γίνει κατανοητή, είναι απαραίτητη η επαρκής συμβολοποίηση της με την βοήθεια κατάλληλου συμβόλου (λέξης, εικόνας, χειρονομίας, κίνησης,…).


Resonate: Αντήχηση, Καθρέπτισμα


«Ελεγχος» της καταλληλότητας του συμβόλου.
Η εύρεση του κατάλληλου συμβόλου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την αποσαφήνιση, επεξεργασία (νοητική και συναισθηματική), αξιολόγηση και πληρέστερη κατανόηση του βιώματος.


Felt shift: Βιωμένη αλλαγή

Στην διαδικασία εστίασης, όταν επιτυγχάνεται η εύρεση του κατάλληλου συμβόλου, υπάρχει συμφωνία ανάμεσα στο σύμβολο και την απόδοση της «βιωμένης αί»θησης".
Η επιτυχής διαδικασία συμβολοποίησης βιώνεται σωματικά (συνήθως ως μία αίσθηση ανακούφισης) και επιφέρει αλλαγή στο ίδιο το βίωμα και σε ο,τιδήποτε σχετίζεται με αυτό.


Body: Σώμα

Το σώμα στη θεωρία και φιλοσοφία του «focusing» δεν νοείται ως αντικείμενο, ως βιολογικός μηχανισμός (όπως στη φυσιολογία, βιολογία, ιατρική), ούτε ως κοινωνική κατασκευή (όπως στον φεμινισμό, στρουκτουραλισμό κ.ά.).

Στα πλαίσια της φαινομενολογικής βάσης του «focusing» το σώμα:

- είναι το πρωταρχικό μέσο φανέρωσης της ύπαρξης και αποτελεί το χώρο αναφοράς του κόσμου, του άλλου, της σχέσης, της οποιασδήποτε κατάστασης
- είναι το πρωταρχικό υποκείμενο αντίληψης, κατανόησης της ύπαρξης και του κόσμου (Merleau-Ponty)
- διαθέτει πέρα από την εξωτερικότητά του (το σώμα ως αντικείμενο) εσωτερικότητα (το σώμα ως υποκείμενο), τη δική του γνώση (το νοήμων σώμα του Heidegger), τη δική του ιδιαίτερη ευφυΐα (Nietzsche), την οποία μπορεί κάποιος να νιώσει και να βιώσει μέσα από μια συγκεκριμένη διαδικασία (Gendlin).