Πέμπτη, Μαρτίου 12

Εξαρτήσεις & Ψυχικό Τραύμα



Το θέμα της Συννοσηρότητας


Τα προβλήματα εξάρτησης  είναι συνηθισμένα  στα άτομα  που έχουν εμπειρίες ψυχικού τραύματος  και η σύνδεση μεταξύ τους σε πολλές περιπτώσεις φαίνεται προφανής. Όμως,

μόνο τα τελευταία χρόνια, το θέμα της συνοσηρότητας των εξαρτήσεων και των μετατραυματικών διαταραχών, έχει γίνει αντικείμενο μελέτης και έρευνας, τόσο, για την κατανόηση της λειτουργίας της συνοσηρότητας όσο και για τα προβλήματα που προκύπτουν στην διαδικασία της ψυχοθεραπείας.

 

 Στην σύγχρονη έρευνα  αναπτύσσεται  η άποψη ότι  τα  άτομα  που έχουν αναπτύξει κάποιο ψυχικό τραύμα προσπαθούν να ανακουφιστούν από τα επώδυνα συμπτώματα, της επαναβίωσης του τραύματος, της αποσύνδεσης, της συνεχούς υπερδιέγερσης, του πανικού και της μοναξιάς τους, μέσω της εξάρτησης (με την χρήση ουσιών η καταναγκαστικών συμπεριφορών)  ως μια μορφή  αυτό - φαρμακοθεραπείας . 

 

Κατά την διάρκεια του σεμιναρίου θα   αναπτυχθούν θέματα  που θα  βοηθήσουν,  στην κατανόηση  της  πολυπλοκότητας  της  αλληλεπίδρασης  των μετατραυματικών διαταραχών και των εξαρτήσεων,  και στην αποτελεσματικότερη ψυχοθεραπευτική πρακτική.

 

Ενότητες του Σεμιναρίου

-  Αίτια και Λειτουργικότητα της Συννοσηρότητας

-  Από τον Εγκέφαλο στον Νου

-  Θέματα ψυχοθεραπείας  της συνοσηρότητας

-  Οι κίνδυνοι της Φροντίδας


Εισηγητής  : Εμμανουήλ Βανταράκης   M.Sc      Ψυχοθεραπευτής, Τραυματοθεραπευτής

Εισαγωγικό Σεμινάριο Focusing Βιωματικής Τραυματοθεραπείας


Focusing Βιωματικής Τραυματοθεραπείας


Το Ψυχικό Τραύμα,  σύμφωνα με την Focusing  Βιωματική Ψυχοθεραπεία, είναι  αποτέλεσμα της αναστολής και  της  παράκαμψης της “βιωματικής διαδικασίας”, του οργανισμού κατά την διάρκεια μιας τραυματικής εμπειρίας, που καταστέλλει την ικανότητα του να  ανταποκριθεί αποτελεσματικά,  σ΄ αυτά τα απειλητικά  η  καταστροφικά γεγονότα. 


Αυτές οι τραυματικές εμπειρίες μπορεί να προκληθούν από : σωματική - σεξουαλική - συναισθηματική βία, φυσικές καταστροφές, ατυχήματα,  πολέμους, βασανιστήρια,  παρακολούθηση   βίαιων  γεγονότων,  απώλεια αγαπημένου  προσώπου,  χειρουργικές επεμβάσεις,  οικονομική  καταστροφή, απώλεια εργασίας, εγκατάλειψη  κ.α.


Στην διαδικασία της ψυχοθεραπείας του ψυχικού τραύματος  το στρέψιμο της προσοχής / επίγνωσης του ατόμου, στην “βιωμένη αίσθηση”  της τραυματικής εμπειρίας, με στόχο την αποκατάσταση της “βιωματικής διαδικασίας”, επιτρέπει την επεξεργασία της τραυματικής  εμπειρίας. Η συμβολοποίηση  της τραυματικής εμπειρίας  και η ολοκλήρωση των  νευροφυσιολογικών και  ψυχολογικών  διεργασιών  που είχαν ανασταλεί, οδηγεί στην επαναδιαπραγμάτευση και στην επανένταξη των αποσυνδεμένων - “παγωμένων” κομματιών της τραυματικής  εμπειρίας  και τελικά στην επανοργάνωση της δομής του εαυτού.


Ενότητες του Σεμιναρίου

Οι διαστάσεις του Ψυχικού Τραύματος: Νευροφυσιολογική, Φαινομενολογική, Υπαρξιακή

 Βασικές Αρχές της Ψυχοτραυματολογίας

 Οι Φάσεις Επεξεργασίας του Ψυχικού Τραύματος

Οι κίνδυνοι του Θεραπευτή


 Εισηγητής  : Εμμανουήλ Βανταράκης   M.Sc Ψυχοθεραπευτής, Τραυματοθεραπευτής

Τετάρτη, Μαρτίου 11

Focusing και όνειρα - μια πρακτική προσέγγιση



ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΟΙ ME ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΣΑΣ


Focusing και όνειρα - μια πρακτική προσέγγιση
“Αυτό που είναι σημαντικό, είναι να καλωσορίζετε το όνειρο, να το αγαπάτε, ν’ απολαμβάνετε το πόσο επινοητικό και ευφάνταστο είναι (…). Το να απολαμβάνετε το ονείρο, είναι πιο σημαντικό από το να το ερμηνεύετε... Επομένως, μην το επεξεργάζεσθε τόσο πολύ... έτσι θα συντείνετε στο να πάψει να είναι ευχάριστο και συναρπαστικό»
Gene Gendlin, «Επιτρέψτε στο σώμα σας να ερμηνεύσει τα όνειρά σας», σελ.27-28:



Εισαγωγή

Τα όνειρα είναι μια πλούσια πηγή ζωτικής ενέργειας, κίνησης και αίσθησης. Δουλεύοντας με τα όνειρα είναι τις περισσότερες φορές διασκεδαστικό και ισχυρό. Υπάρχει πολλή ζωή σε αυτά. Ένα όνειρο είναι μια ιστορία σε συμβολική γλώσσα. Πολλά πράγματα μπορούν να συμβούν σε ένα όνειρο, μεγάλες συγκινήσεις, γρήγορες αλλαγές χρόνου και τόπων. Είναι όλα λίγο πολύ δραματικά και θεατρικά, μερικές φορές ακόμα και παράξενα, όπως σε ένα παραμύθι.

O Freud, αποκαλούσε τα όνειρα: «η βασιλική οδός στο ασυνείδητο», και υπεστήριζε ότι το πώς αντιλαμβανόμεθα το ασυνείδητο, μπορεί να έχει επίδραση στο πώς αντιλαμβανόμεθα τα όνειρα. Ο Jung, εξ άλλου, θεωρούσε ότι ένα όνειρο είναι ένα γράμμα από το ασυνείδητο, που οι περισσότεροι άνθρωποι το πετάνε χωρίς να το ανοίξουν. Το να «συντροφεύετε» το όνειρό σας με τον τρόπο της «διαδικασίας εστίασης» (focusing) σημαίνει ότι επιτρέπετε στις ενεχόμενες πληροφορίες να σας περάσουν το μήνυμα του ονείρου σας.


Το νόημα των ονείρων

Κάθε όνειρο είναι μοναδικό. Είναι ένας συνδυασμός της ιστορίας της ζωής σας και της εμπειρίας σας. Ένα όνειρο λέει κάτι για ένα θέμα στη ζωή σας. Μερικές φορές είναι μια επιβεβαίωση, μια ενθάρρυνση για τον δρόμο που πηγαίνετε. Ένα τέτοιο όνειρο φέρνει άμεσα θετική ενέργεια. Πολλά όνειρα περιέχουν μια ένδειξη της κατεύθυνσης με την οποία μπορείτε να αναπτυχθείτε. Μερικές φορές δεν είναι εύκολο να βρεθεί αυτή η κρυμμένη ενέργεια ανάπτυξης. Ειδικά, όταν αυτός που ονειρεύεται εφαρμόζει στο όνειρό του την ίδια άποψη που εφαρμόζει σε ο,τιδήποτε άλλο στη ζωή.

Η ενέργεια ανάπτυξης μπορεί να προέλθει από το αντίθετο αυτού, που αυτός που ονειρεύτηκε, αναμένει. Παραδείγματος χάριν: εάν αυτός που ονειρεύτηκε βιώνει μια επιθετική δύναμη ως κακή, η συνηθισμένη αντίδρασή του θα ήταν να απομακρυνθεί. Εάν δεν απομακρυνθεί αλλά ερευνήσει αυτήν την επιθετική δύναμη μπορεί να φέρει νέα ενέργεια. Αυτή η νέα ενέργεια είναι συχνά αρκετά διαφορετική από αυτή που εκτιμούμε περισσότερο. Αυτό δεν σημαίνει ότι αλλάζουμε τις αξίες μας προς το αντίθετο, τις επεκτείνουμε μόνο μερικώς. Αυτήν την προσέγγιση ο Gene ονομάζει «πλάγια ρύθμιση» (bias control)

Είστε το μόνο πρόσωπο που μπορεί να ερμηνεύσει το όνειρό σας! Η ερμηνεία του ονείρου σας δεν είναι μια διανοητική άσκηση, η διαδικασία του ονείρου συμβαίνει στο σώμα. Μπορείτε να αισθανθείτε εάν μια ερμηνεία είναι σωστή. Το βιώνετε με ένα αίσθημα ανακούφισης, μια αίσθηση χώρου, ή ενέργειας, ή ίσως με όλα αυτά.


Ο ρόλος του συνοδού

Ο ρόλος του συνοδού σε μια συνεδρία ονείρου είναι πιο ενεργός απ' ότι σε μια συνηθισμένη συνεδρία. Φυσικά ο συνοδός φροντίζει για μια ασφαλή ατμόσφαιρα. Πέρα από αυτό, ο συνοδός υποβάλλει τις ερωτήσεις με τέτοιο τρόπο ώστε αυτός που ονειρεύτηκε να μπορέσει να ξετιλήξει το όνειρο και να βρει το νόημα και την ενέργεια του. Επομένως είναι εξίσου σημαντικό ο συνοδός να διαφυλάσσει τη διαδικασία της ιστορίας του ονείρου.



Αννα Καραλή, Ελληνικό Κέντρο Focusing
Διημερίδα Ελληνικής Εταιρίας Συμβουλευτικής, 14-15 Μαρτίου, 2009

ΟΝΕΙΡΑ και Διαδικασία Εστίασης (Focusing)



(Ειδικές «ανοικτές» ερωτήσεις)

Κατ’ αρχήν αναφερθείτε σ’ ολόκληρη την ιστορία του ονείρου, όσο την
θυμάστε τώρα. Ανακαλέστε το όνειρο με πλήρεις λεπτομέρειες. Ο ακροατής
θα σεβαστεί το όνειρό σας και θα ρωτήσει μερικές ερωτήσεις, όπως:


Συνειρμοί/ιδέες

• Τι σας έρχεται στο μυαλό σχετικά με αυτό το όνειρο;
• Κάποιες ιδέες, ή συνειρμοί που έχουν σχέση με το όνειρο;
• Υπάρχουν κάποιοι ιδιωματισμοί που σας λένε κάτι με συμβολικό τρόπο;
• Υπάρχει ήδη κάποια ειδική ιδέα, ή συσχετισμός που να ταιριάζει;


Συναισθήματα:

Αισθανθείτε την βιωμένη ποιότητα του ονείρου.

• Υπάρχει κάποια αίσθηση, ή συναισθήματα, που να εμφανίζονται με την ιστορία του ονείρου σας;
• Τι είδους γεύση, ή διάθεση σας άφησε αυτό το όνειρο το πρωί που ξυπνήσατε με αυτό; Υπήρξε κάποια βιωμένη αίσθηση από αυτό που να αισθανθήκατε στο σώμα σας;
• Τι σας θύμισε αυτή η βιωμένη ποιότητα; Πότε αισθανθήκατε κάπως έτσι στην ζωή σας;
• Τί στην ζωή σας έχει παρόμοια αίσθηση;
• Τί καινούργιο υπάρχει για σας σ’ αυτή την βιωμένη αίσθηση;


Τοπίο/σκηνικό:

• Φανταστείτε και αισθανθείτε το κύριο τοπίο/σκηνικό στο όνειρό σας. Τι σας θυμίζει;
• Πού έχετε δει ένα τέτοιο μέρος;
• Ποίο μέρος σας έκανε να αισθανθείτε έτσι;
• Συνοψίστε τα γεγονότα του ονείρου σε δύο ή τρία μέρη: βρείτε ...... και έπειτα...... και έπειτα...
• Τι μοιάζει στη ζωή μου με αυτή την ιστορία;

Χαρακτήρες:

• Ποιοι χαρακτήρες «παίζουν» στο όνειρό σας; Υπάρχουν κάποιοι συνειρμοί;
• Πάρτε το άγνωστο πρόσωπο, ή το πιο σημαντικό. Τι σας θυμίζει αυτό το πρόσωπο; Τί φυσική βιωμένη ποιότητα σας δίνει αυτό το πρόσωπο του ονείρου;
• Θα μπορούσε αυτό το πρόσωπο να είναι ένα μέρος του εαυτού σας, κάτι που επιθυμείτε να είστε, ή που δεν θέλετε ποτέ να είστε;
• Ίσως να υπάρχει μια εσωτερική σύγκρουση με τον εαυτό σας, ότι μερικές φορές δεν ενεργείτε με τον τρόπο που θέλετε. Θα μπορούσε το όνειρό σας να το φέρει αυτό σε μια ισορροπία;


Κατάσταση:

• Εξετάσετε λεπτομερώς το χθές, και ανακαλέστε με τί ήσασταν εσωτερικά απησχολημένοι. Με ένα πρόσωπο, μια εμπειρία, μια σύντομη σκηνή;
• Ίσως βρείτε κάτι στο όνειρό σας που να συνδέεται με τη άμεση, τωρινή ζωή σας. Ίσως έχει να κάνει με πνευματικά ή ερωτικά ζητήματα.

Αποκωδικοποίηση:

• Βρείτε μερικά αντικείμενα ή σύμβολα στο όνειρό σας. Τι αντιπροσωπεύουν;
• Πάρτε το κυριότερο πράγμα και ρωτήστε: «Τι είναι αυτό το πράγμα;».
• Τι σημαίνει για μένα αυτό το σύμβολο;


Το μήνυμα:

• Θα μπορούσε το όνειρο να πει κάτι για την πνευματική μου ζωή; Πώς αναπτύσσομαι, ή προσπαθώ να αναπτυχθώ;
• Τι στη ζωή μου είναι σαν αυτό το όνειρο;

Και τώρα;

• Τι θέλετε να κάνετε με την ερμηνεία αυτού του ονείρου;
• Ίσως να θέλετε να συνεχίσετε το όνειρό σας (να το φέρετε σ’ ένα τέλος).
• Πώς θεωρείτε τον εαυτό σας αυτές τις μέρες;
• Με τι «παλεύετε», πώς αναπτύσσεστε;
• Ας υποθέσουμε ότι το όνειρο ήταν μια ιστορία για αυτό. Τι μπορεί να σημαίνει;
• Σας δίνει το όνειρο κάποια κατεύθυνση;



Αννα Καραλή, Ελληνικό Κέντρο Focusing
Διημερίδα Ελληνικής Εταιρίας Συμβουλευτικής (14-15 Μαρτίου, 2009)

Βιβλιογραφία



ΟΝΕΙΡΑ και Διαδικασία Εστίασης (Focusing)

Αννα Καραλή, Ελληνικό Κέντρο Focusing
Διημερίδα Ελληνικής Εταιρίας Συμβουλευτικής (14-15 Μαρτίου, 2009)
Βιβλιογραφία

Baker, N. (2008). The Experiential Counselling Primer. PCCS Books, Ross-on-Wye (p. 16)
Broadley, BT (1990). Client centered and experiential: Two different therapies. In G Lietaer, J Rombauts & R van Balen (eds) Client-Centered and Experiential Psychotherapy in the Nineties. Leuven, Belgium: Leuven University Press, pp. 87-107
Elliott, R & Greenberg, LS (2001). Process-experiential psychotherapy. In D Cain & J Seeman (eds) Humanistic Psychotherapies: Handbook of research and practice. (pp. 279 – 306) Washington, DC: American Psychological Association

Gendlin, E.T. (1962). Experiencing and the Creation of Meaning. New York: Free Press of Glencoe

Gendlin, E.T. (1973). Experiential Psychotherapy. In R.Corsini (Ed.), Current Psychotherapies. (pp. 317-352). Itasca: Peacock

Gendlin, E.T. (1996). Focusing-Oriented Psychotherapy, A manual of the Experiential Method, (p.244) The Guilford Press, New York,NY
Greenberg, LS, Watson, JC & Lietaer, G (eds) (1998). Handbook of Experiential Psychotherapy. New York: Guilford Press.
Hendricks, M.N. (2002b). Focusing-Oriented/Experiential Psychotherapy. In D.J.Cain, & J.Seeman (Eds.), Humanistic Psychotherapies. (pp.221-252). Washington, D.C.: A.P.A.
Purton, C. (2004). Person-Centred Therapy: The focusing-oriented approach. Basingstoke: Palgrave
Purton, C. (2007). The Focusing-Oriented Counselling Primer. Ross-on-Wye: PCCS Books.
Prouty, GF (1999). Carl Rogers and experiential therapies: A dissonance? Person-Centred Practice, 7 (1), 4-11
Rennie, DL (1998). Person-Centred Counselling: An experiential approach. London: Sage
Rogers, CR (1951). Client-Centred Therapy. Boston: Houghton Mifflin.

Rogers, CR (1959/1990). A theory of therapy, personality and interpersonal relationships as developed in the client-centred framework. In S Koch (ed) Psychology: A study of a science, Vol. 3: Formulations of the person and the social context. New York: McGraw-Hill, pp. 184-256. Reprinted in H Kirschenbaum & VL Henderson (eds) The Carl Rogers Reader. London: Constable, pp. 236-57
Rogers, CR (1961/1990). A therapist’s view of the good life: The fully functioning person. In On becoming a Person: A therapist’s view of psychotherapy: London: Constable, pp. 183-98. Reprinted in H. Kirschenbaum & VL Henderson (1990) The Carl Rogers Reader. London: Constable, pp.409-19

PowerPoint ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ, Διημερίδα Ελληνικής Εταιρίας Συμβουλευτικής